لحیم کاری برد الکترونیکی (لحیم کاری قطعات SMD) یکی از کارهایی است که اگرچه شاید در ابتدا سخت و گاهی حتی دلهره‌آور به نظر می‌رسد، اما زمانی که با کمک تکنیک‌های لازم، شروع به کار کنید، متوجه می‌شوید که فرآیند انجام آن ساده است. در دستور العمل ارائه شده در این مطلب قصد داریم اطلاعاتی اولیه بسیار مفیدی را در اختیار شما قرار دهیم که می‌توانند برای شروع لحیم کاری به شما کمک کنند. در ضمن می‌توانید برای کسب اطلاعات لازم با شماره 09121010855 تماس بگیرید و از راهنمایی کارشناسان مجموعه آساهی سولدرینگ بهره‌مند شوید
تکنیک‌های مختلف لحیم کاری
قبل از پرداختن به آموزش لحیم کاری برد الکترونیکی (لحیم کاری قطعات SMD)، بهتر است درباره دو تکنیک رایج انجام لحیم کاری صحبت کنیم که شامل لحیم کاری نرم و لحیم کاری سخت می‌شوند.
لحیم کاری نرم
این نوع لحیم کاری که البته رایج‌ترین شیوه این کار است، برای اتصال قطعات کوچک و ریز کاربرد دارد. در واقع اجزای کوچک برد الکترونیکی به دلیل اینکه در دمای کمتری ذوب و تجزیه می‌شوند، باید از یک مرحله اضافی یعنی به کارگیری سیم لحیم به عنوان پرکننده فلزی استفاده کنید. این کار از خراب شدن لحیم کاری شما جلوگیری می‌کند.
آلیاژ به کار رفته در سیم لحیم در طول فرآیند لحیم‌کاری بسیار اهمیت دارد، زیرا به عنوان یک عامل اتصال‌دهنده بین برد و قطعه مورد نظر عمل می‌کند. از این رو پیشنهاد ما استفاده از یک محصول شناخته شده و باکیفیت مانند سیم آساهی اصل است. این سیم هنگام استفاده درست، به خوبی قطعه و برد را با قدرت به هم متصل می‌کند. اتصالی که می‌تواند تا سال‌ها دوام داشته باشد.
لحیم کاری سخت
در لحیم کاری سخت شاهد یک پیوند قوی‌تر و مستحکم‌تر هستیم. فرآیندی که از لحیم کاری جامد به منظور اتصال دو عنصر فلزی در آن استفاده می‌شود. این روش که در جوشکاری مورد استفاده قرار می‌گیرد، به نام بریزکاری یا بریزینگ نیز شناخته می‌شود. در این نوع لحیم کاری، دو پایانه فلزی به کمک فلز پرکننده مایع به هم متصل می‌شوند. برای این شیوه لحیم کاری، معمولاً از آلیاژ برنج به عنوان پرکننده استفاده می‌شود که نتیجه آن ایجاد یک اتصال قوی بین دو پایانه فلزی است.
تجهیزات مورد نیاز برای لحیم کاری
برای لحیم کاری برد الکترونیکی (لحیم کاری قطعات SMD) مثل لحیم کاری برد موبایل یا هر نوع لحیم کاری دیگری، نیاز به ابزار و موادی است که بسته به نوع پروژه لحیم کاری ممکن است تفاوت‌هایی با هم داشته باشند. اما ما در ادامه به ذکر مواردی می‌پردازیم که بدون توجه به نوع پروژه، به عنوان مواد و تجهیزات اولیه به آن‌ها نیاز دارید.
دستگاه لحیم کاری
دستگاه لحیم کاری یا هویه به عنوان یک ابزار دستی برای ایجاد گرمای مورد نیاز در اتصال دو قطعه مورد استفاده قرار می‌گیرد. در واقع هویه به عنوان منبع تولید حرارت شناخته می‌شود که دمای مورد نیاز برای ذوب سیم لحیم را فراهم می‌کند. یک دستگاه لحیم کاری خود از اجزای مختلفی تشکیل شده است که در هماهنگی با هم کار می‌کنند. اگرچه اغلب هویه‌های موجود در بازار طراحی ساده‌ای دارند، اما برخی از آن‌ها به دلیل حساسیت پروژه‌های مورد استفاده مثل استفاده در تولید و ساخت طلا و جواهرات، پیچیده‌تر از سایرین هستند. از انواع هویه برای لحیم کاری برد الکترونیکی (لحیم کاری قطعات SMD) می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم.
- هویه‌های الکترونیکی
- هویه‌های گازی
- هویه‌های باتری‌خور
- هویه‌های تفنگی
- هویه‌های قلمی
- هویه‌های ایستگاهی
سیم لحیم کاری
لحیم کاری برد الکترونیکی (لحیم کاری قطعات SMD) بدون استفاده از یک سیم باکیفیت امکان‌پذیر نخواهد بود. در واقع سیم لحیم در کنار هویه، کار اصلی اتصال قطعه با برد را بر عهده دارند. هر چه یک سیم کیفیت بهتری داشته باشد، فرآیند لحیم کاری حرفه‌ای‌تر و نتیجه نهایی رضایت‌بخش‌تر خواهد بود. یک سیم لحیم باکیفیت نمونه‌ای است که نقطه ذوب پایینی داشته باشد و بتواند در کوتاه‌ترین زمان ممکن به مایع تبدیل شود. سیم‌های بی‌کیفیت اغلب در زمان طولانی‌تری ذوب می‌شوند، به همین دلیل زمان اتصال را بالا می‌برند.
دیرتر ذوب شدن سیم لحیم برای لحیم کاری برخی بردها، خصوصاً نمونه‌های موبایلی اصلاً مناسب نیست. در واقع استفاده از یک سیم بی‌کیفیت در چنین مواردی می‌تواند سوختگی و آسیب‌دیدگی اجزای برد را به همراه داشته باشد. نوع ترکیبات به کار رفته در سیم نیز از دیگر مواردی هستند که هنگام خرید باید به آن‌ها توجه کنید. وجود مقدار بالایی قلع در مقابل مقدار کم‌تر سرب، عاملی برای باکیفیت بودن سیم خواهد بود.
شار لحیم کاری
یکی دیگر از ابزارهای لازم برای لحیم کاری برد الکترونیکی (لحیم کاری قطعات SMD)، استفاده از شار است. شار، فلاکس یا روغن، به عنوان یک عامل تصفیه‌کننده در عملیات لحیم کاری شناخته می‌شود. این ابزار در عین استفاده سه هدف مجزا را دنبال خواهد کرد که آن را به یک ابزار ضروری و کارآمد برای پروژه‌های لحیم کاری مختلف تبدیل می‌کند. یکی از کارهای شار، تمیز کردن قطعات در نظر گرفته شده برای لحیم کاری است. کار دیگر فلاکس این است که از نفوذ هوای اضافی در حین لحیم کاری جلوگیری کند. این کار مانع از اکسیداسیون سیم لحیم و محل اتصال قطعه به برد خواهد شد.
در نهایت روغن لحیم باعث می‌شود که در محل اتصال در آینده زنگ زدگی و به دنبال آن، خوردگی ایجاد نشود. علاوه بر این سه هدف، ما شاهد یک کارکرد دیگر در شار هستیم که آن را به ابزاری فوق‌العاده برای لحیم کاری تبدیل می‌کند و آن هم پیشگیری از چکیدن سیم لحیم در حین لحیم کاری در مکان‌های ناخواسته است که می‌تواند این فرآیند را به طور چشمگیری بهبود دهد.
خمیر لحیم کاری
خمیر لحیم کاری که برخی آن را با نام خمیر قلع می‌شناسند، به ماده‌ای گفته می‌شود که به منظور ایجاد اتصال سطحی بین پایانه‌ها و قطعات در سطح مسی مدار از آن استفاده می‌شود. در واقع این خمیر در مکان مورد نظر در سطح مدار قرار گرفته و مالیده می‌شود تا پس از حرارت رسیده، ذوب شده و باعث ایجاد یک اتصال مکانیکی و الکتریکی خوب در خطوط مدار شود. این خمیر از موادی همچون قلع، سرب و فلاکس ساخته می‌شود. این ماده به دلیل دمای ذوب پایین، زودتر از سیم لحیم ذوب شده و مانع از آسیب دیدن یا سوختگی قطعات برد خواهد شد.
قلع کش
قلع کش یا مکنده لحیم، ابزار کارآمد دیگری است که در حین لحیم کاری به آن نیاز خواهید داشت. از این ابزار می‌توانید برای از بین بردن قلع اضافی استفاده کنید. این روند به کمک مکیدن قلع اضافی توسط قلع کش انجام می‌شود و زمانی که بخواهید قطعات را از روی برد باز کنید، کاربردی خواهد بود. یکی از نکات مهم هنگام خرید این ابزار، نسوز بودن نوک آن است. عدم توجه به این مسئله و بی‌کیفیت بودن نوک قلع کش، باعث می‌شود که پس از چند بار استفاده از آن، دیگر کارایی مورد انتظار را نداشته باشد.
فتیله لحیم
اگر گاهی اشتباهی مسیری را لحیم کردید، می‌توانید از فتیله لحیم یا قلع پاک کن برای از بین بردن اتصال استفاده کنید. این ابزار برای پاک کردن قلع اضافی روی سطح برد کاربرد دارد.
برد مدار
برای لحیم کاری برد الکترونیکی (لحیم کاری قطعات SMD)، مشخصاً به این ابزار نیاز خواهید داشت تا بتواند عملیات مورد نظر را با ابزارهای معرفی شده روی آن پیاده‌سازی کنید.
نگهدارنده لحیم و اسفنج تمیزکننده
برای قرار دادن هویه خود باید از یک نگهدارنده مخصوص استفاده کنید. اغلب محصولات موجود در بازار به چنین قطعه‌ای مجهز هستند، اما در صورت نبود آن، باید یکی بخرید یا خودتان یک نگهدارنده بسازید. در نهایت استفاده از یک اسفنج تمیزکننده برای پاک کردن نوک هویه از آلودگی‌ها ضروری است.
عینک لحیم کاری
این مورد برای شروع لحیم کاری برد الکترونیکی (لحیم کاری قطعات SMD) ضرورتی ندارد، اما اگر دوست دارید کار خود را با ایمنی بالا انجام دهید، حتماً از یک عینک مخصوص برای لحیم کاری استفاده کنید.
مراحل لحیم کاری برد الکترونیکی (لحیم کاری قطعات SMD)
- دستگاه هویه خود را به برق متصل کنید و اجازه دهید تا گرم شود. زمانی که نوک هویه داغ شد، آن را به کمک اسفنج از قبل مرطوب شده، پاک کنید تا قبل از شروع کار از تمیز بودن آن اطمینان حاصل کنید.
- سطح برد را به کمک یک تمیزکننده مناسب پاک کنید. یک دستمال تمیزکننده صنعتی یا استون برای پاک کردن گردوغبار و آلودگی‌ها گزینه مناسبی به نظر می‌رسد.
- دمای هویه را با کنترل مورد نظر روی مقدار مناسب قرار دهید.
- اگر قرار است چند قطعه را به برد لحیم کنید، بهتر است از اجزای کوچک‌تر شروع کنید.
- در این مرحله یک قطعه را بردارید و در موقعیت مورد نظر بگذارید.
- محل اتصال را به کمک نوک هویه گرم کنید تا برای لحیم کاری برد الکترونیکی (لحیم کاری قطعات SMD) آماده شود.
- سیم لحیم را بین قطعه و نوک هویه قرار دهید. درست گرم کردن سیم و اتصال آن به قطعه بسیار مهم است، زیرا گرم کردن بیش از حد می‌تواند باعث ایجاد حباب شود. این کار می‌تواند بین 2 تا 10 ثانیه طول بکشد.
- توجه داشته باشید که سیم لحیم آساهی به دلیل مجهز بودن به فلاکس در هسته خود، نیازی به استفاده همزمان از این روغن حین لحیم کاری ندارد. بنابراین اگر از این سیم استفاده می‌کنید، به فلاکس نیازی نخواهید داشت.
- بعد از انجام فرآیند لحیم کاری، باید محل اتصال را از نظر بصری بررسی کنید تا مطمئن شوید که به اندازه کافی محکم شده است.
- بعد از اطمینان از درست انجام شدن کار، سرب و سیم اضافی را در محل اتصال کوتاه کنید. در واقع یک اتصال حرفه‌ای، مخروطی شکل و صاف و براق است.
نکات مهم هنگام لحیم کاری برد الکترونیکی (لحیم کاری قطعات SMD)
- بهترین توان برای هویه بسته به نوع کاری که انجام می‌دهید متفاوت است. ما دارای انواع هویه از جمله 15 تا 30 وات، 35 تا 65 وات و 70 وات به بالاتر هستیم که در این بین بهترین توان برای لحیم کاری برد الکترونیکی (لحیم کاری قطعات SMD)، هویه‌ای با توان 30 تا 40 وات خواهد بود.
- بسته به سطح برد خود باید از یک هویه با نوک مناسب استفاده کنید. هویه با نوک بزرگ، میزان حرارت بیشتری را به شما ارائه می‌دهد که باعث می‌شود روند کار سریع‌تر طی شود. در مقابل یک هویه با نوک باریک، اگرچه در حرارت‌دهی، کارآمدی کمتری دارد، اما باعث می‌شود که کار خود را با دقت و ظرافت بیشتری انجام دهید.
- پیدا کردن دمای خوب برای لحیم کاری، مستلزم تمرین و تکرار مداوم است، زیرا بسته به نوع سیم لحیم و هویه این دما کمی تفاوت دارد. ماکزیمم دمای لحیم کاری برای لحیم کاری بدون سرب، 230 درجه سانتی‌گراد است، زیرا این ماده نقطه ذوب بالاتری دارد. این در حالی است که برای لحیم کاری‌های رایج، این دما در محدوده 180 تا 190 درجه سانتی‌گراد خواهد بود.
- برای داشتن یک لحیم کاری باکیفیت باید بتوانید یک اتصال الکتریکی و مکانیکی خوب ایجاد کنید که قابلیت مقاومت در درجه حرارت‌های مختلف را داشته باشد.
- در حین لحیم کاری توصیه می‌کنیم که این کار را در جایی انجام دهید که دارای تهویه مناسبی باشد، زیرا فلاکس معمولاً بویی نامطبوع و گاهی آزاردهنده ایجاد می‌کند. ضمناً استفاده از فضایی با تهویه مناسب، راهی برای لحیم کاری در شرایط ایمن برای سلامتی خواهد بود.
- استفاده از دماهای بالای طولانی در نوک هویه، باعث فرسایش زودهنگام آن می‌شود. ضمن اینکه باید به صورت مداوم به کمک اسفنج، نوک آن را از اکسیدها و کربیدهای لحیم تمیز کنید.
- هیچ زمانی برای از بین اکسید روی نوک هویه از سوهان استفاده نکنید.
جمع‌بندی
لحیم کاری به عنوان فرآیندی شناخته می‌شود که در آن از یک ماده پرکننده برای اتصال قطعات فلزی به یکدیگر استفاده می‌شود. لحیم کاری برد الکترونیکی (لحیم کاری قطعات SMD) از جمله انواع لحیم کاری محسوب می‌شود که برای انجام آن به تجهیزات اولیه مختلفی همچون دستگاه لحیم کاری، سیم لحیم و شار یا روغن فلاکس نیاز دارید. در نهایت برای اینکه بتوانید فرآیند لحیم کاری برد الکترونیکی (لحیم کاری قطعات SMD) را به خوبی پیش ببرید، علاوه بر مجهز به ابزار اولیه و آگاهی از روش انجام کار، نیاز به دانستن نکات مهم این فرآیند دارید تا بتوانید بدون بروز مشکل کار خود را به اتمام برسانید. فراموش نکنید که با تکرار و تمرین، مهارت لحیم کاری شما ارتقاء پیدا می‌کند. شما برای خرید بهترین سیم لحیم موجود در بازار با برند آساهی می‌توانید از طریق نماینده رسمی این شرکت یعنی آساهی سولدرینگ از طریق راه‌های ارتباطی موجود اقدام کنید. برای کسب اطلاعات لازم نیز می‌توانید با شماره 09121010855 تماس بگیرید و از راهنمایی کارشناسان مجموعه آساهی سولدرینگ بهره‌مند شوید.